PANDANGAN IMAM DAN PENTADBIR MASJID TENTANG KEHADIRAN MASYARAKAT KE MASJID (The View of Imam and Management of Mosques on the Community Attendance to the Mosque)

Muhamad Faisal Ashaari, Firdaus Mokhtar

Abstract


ABSTRAK
Malaysia mempunyai bilangan masjid melebihi 6089 buah yang boleh memenuhi keperluan masyarakat Islam di Malaysia yang dianggarkan berjumlah 17 juta orang. Namun, berdasarkan pemerhatian terhadap solat jemaah lima waktu, jumlah kehadiran umat Islam secara umumnya sekitar 5-10 peratus sahaja di satu-satu tempat. Ia bukan bermakna mereka tidak melaksanakan solat, kerana solat boleh dilakukan di mana-mana, tetapi jumlah itu menandakan jumlah yang sedikit daripada umat Islam yang hadir ke masjid. kajian lepas mendapati terdapat tujuh faktor yang mendorong kepada kehadiran yang sedikit ini ialah fungsi masjid yang terhad, masalah individu, kemudahan asas tidak sempurna, lokasi tidak strategik, kelemahan pengurusan pentadbiran, kelemahan pengurusan kewangan serta keperibadian imam dan  pegawai masjid. Kajian ini menganalisis semua faktor tersebut secara kualitatif menerusi temu bual separa berstruktur bersama imam dan pentadbir masjid. kajian mendapati 8/10 informan bersetuju bahawa fenomena sedikit kehadiran sememangnya berlaku terutamanya di kawasan luar bandar dan juga mendapati bahawa semua faktor tersebut memberi kesan kepada kehadiran masyarakat Islam ke masjid. Justeru, pihak pengurusan masjid perlu melakukan penambahbaikan dalam beberapa aspek yang dicadangkan terutamanya aspek pengurusan dan penganjuran pelbagai aktiviti bagi menarik kehadiran yang lebih ramai ke masjid.

ABSTRACT
There are more than 6089 mosques that could meet the needs of 17 million Muslims in Malaysia. Based on the general observation on daily solat al-jemaah, the attendance is approximately around 5-10 percent of the Muslim population in a particular area. However, this does not mean only few Muslims perform prayers because it can be performed at any place. However, it shows the less attendance of Muslims to the mosque. Studies shown seven factors contribute to this tendency; namely the limited function of the mosque, the personal problem, poor basic facilities at mosque, nonstrategic location, the weak administration and management, the deficiency of financial management and lack personality of Imam and staffs. This study aimed at exploring these factors via semi structure interview with imam, religious officers and former mosque staffs. The study found 8/10 informants agree with the less of the attendance also with these factors. Therefore, the mosque administration should improve the proposed aspects according to their capability, especially in management and organizing variety activities to attract more attendance to the mosque.


Full Text:

PDF

References


al-Quran

Ab. Aziz Mohd Zin. 2007. Pengantar Dakwah Islamiah. Kuala lumpur: Penerbit Universiti Malaya.

Abdul Munir Ismail. 2012. Urus Tadbir Masjid Secara Berkesan. Tanjung Malim: Penerbit Universiti Pendidikan Sultan Idris.

Ahmad Sarwono. 2003. Masjid Jantung Masyarakat. Yogyakarta: Izzan Pustaka.

Amini Amir Abdullah. 2008. Pengimarahan masjid: Tanggungjawab semua. Prosiding Persidangan Peringkat Kebangsaan Pegawai-pegawai Hal Ehwal Islam IPTA/IPTS, hlm. 102-116.

Faridah Mohd Sairi. 2002. Program dakwah Masjid Abu Bakar Temerloh Pahang. kajian mengenai sambutan dan masalah. Koleksi Kertas Kerja Seminar Pembangunan Masjid. Kuala Lumpur: Universiti Malaya.

Jaafar Ahmad, Sanep Ahmad, Mariani A. Majid & Hairunnizam Wahid. 2001. Dana dan Harta Masjid di Malaysia: Ke Arah Pengurusan Strategik. National Workshop on Capacity Building Towards Excellance in Econ. research & Policy Formulation. Anjuran Fakulti Ekonomi UKM dan UUM, 23-24 April.

Lokman Ab Rahman & Musa Ahmad. 1996. Pengantar Sains Pengurusan Masjid. Melaka: Majlis Agama Islam Melaka dan Kolej Islam Melaka.

Mahayudin Abu Bakar. 2007. Aktiviti-aktiviti dakwah di masjid-masjid di bawah Jabatan Kemajuan Islam Malaysia: satu penilaian. Tesis sarjana Pengajian Islam, universiti Malaya.

Marzuki Sepiaail. 2011. Pengurusan program Masjid sultan Idris shah II, slim river Perak dalam pemantapan Akidah. disertasi sarjana Pengajian Islam, universiti kebangsaan Malaysia.

Mohamad Azrien Mohamad Adnan, Muhammad Azmi Mustapha & Shukeri Mohamad. 2010. Pemahaman dan perlaksanaan solat berjamaah: kajian ke atas masyarakat kg Paya lada. dlm. Isu-isu Pengurusan dan Pengimarahan Masjid di Alaf Baru, di sunting oleh Ahmad Najib Abdullah (pnyt.). Nilam Puri: Akademi Pengajian Islam Universiti Malaya.

Mohammad Sulong. 2002. Aktiviti Masjid Bandar Tun razak Cheras dalam pembangunan masyarakat Islam: suatu Analisis. latihan Ilmiah. Universiti Malaya.

Mohd Mahzan Awang, Sayuti Abd Ghani, Che Pee saad & Md. Sabri Adnan. 2008. surau sebagai Institusi sosial ke Arah Pembangunan Insan; kajian kes di Institut Pengajian Tinggi. Prosiding Wacana Pendidikan Islam Peringkat Kebangsaan Siri Ke-6, hlm. 9199.

Mohd Nizam Sahad & Ahmad Badri Abdullah. 2010. usaha-usaha ke arah penambahbaikan pengurusan dan pentadbiran masjid. dlm. Isu-isu Pengurusan dan Pengimarahan Masjid di Alaf Baru, di sunting oleh Ahmad Najib Abdullah. Nilam Puri: Akademi Pengajian Islam universiti Malaya.

Mohd Yahya Mohd Hussin, Fidlizan Muhammad, Azila Abdul Razak & Nurul Fadly Habidin. 2014. Analisis eksploratori dana masjid di Negeri Perak. Jurnal Syariah 22(1): 1-20.

Razaleigh Muhamat@Kawangit. 2006. Isu-isu Pengurusan Dakwah. Bangi, selangor: Pusat Islam, UKM.

Razaleigh Muhamat@Kawangit. 2010. Kepimpinan dan Pengurusan Islam, Sejarah, Teori dan Perlaksanaan. Bangi. Selangor: Jabatan Pengajian Dakwah dan Kepimpinan, UKM.

Rizam Tambi Chik & Maimun Aqsha Lubis. 2010. Masjid sebagai pusat perkembangan tamadun Islam. Prosiding Seminar Memperkasa Masjid Sebagai Pusat Pengajaran dan Pembelajaran 2010. Jil 2, hlm. 49-60.

Roslan Mohamed. 2003. Keberkesanan program masjid: kajian umum masjid-masjid di Wilayah Persekutuan kuala lumpur. dlm. Membangun Institusi Masjid, di sunting oleh Norrodzoh siren & Yumini Md. Yusof. Petaling Jaya: Intel Multimedia and Publication.

Roslan Mohamed. 2008. Pemerkasaan masjid melalui pengurusan profesional. dlm. Pengurusan Berkualiti Memacu Kecemerlangan Pengurusan Masjid, di sunting oleh Muhd. Ismail Mustari & kamarul Azmi Jasmi. Johor Bahru: Penerbit UTM.

Shaikh Ali Mohamad Mokhtar. 1997. Peranan Masjid dalam Islam. kuala lumpur: Yayasan Dakwah Islamiyah Malaysia (YADIM).

Suhaila Abdullah, Mohd Nizam Sahad, Jasni Sulong & Mohd Farid Mohd Sharif. 2008. Peranan Masjid Negara dalam Membangunkan Modal Insan Remaja Lestari. Prosiding Wacana Pendidikan Islam Peringkat Kebangsaan Siri Ke-6, hlm 177-183.

Wan Muhamad Datuk Sheikh Abdul Aziz. 2008. Fungsi masjid perlu pembaharuan. http://www.islam.gov.my/en/fungsi-masjid-perlu-pembaharuan [10 November 2015].

Wan Rohani Wan Mokhtar & Seripah Zin Sayed Ali. 2010. Modul pengajian wanita berasaskan peranan mereka dalam mengimarahkan masjid: Tinjauan beberapa masjid pilihan di negeri kelantan dan negeri Perak. dlm. Isu-isu Pengurusan dan Pengimarahan Masjid di Alaf Baru, di sunting oleh Ahmad Najib Abdullah. Nilam Puri kota Bharu kelantan:

Akademi Pengajian Islam.

Yusmini Mohd Yusoff & Mohd Anwarulhaq Sulaiman. 2004. Kajian tentang maklum balas masyarakat terhadap aktiviti masjid-masjid negeri di semenanjung Malaysia. Jurnal Usuluddin 20: 212-222.

Zaluddin Hj Sulaiman. 1995. Islam dalam Kehidupan Masyarakat. Kuala Lumpur: Darul Nucman.




DOI: http://dx.doi.org/10.17576/JH-2018-1002-05

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


  ISSN: 1985-6830

eISSN: 2550-2271

JURNAL HADHARI: AN INTERNATIONAL JOURNAL
Institut Islam Hadhari
Universiti Kebangsaan Malaysia
43600 UKM Bangi
Selangor, MALAYSIA.


Phone: +603-8921 7187/7176/6994
Fax: +603-8921 6990
Email: jhadhari@ukm.edu.my

Web: ejournals.ukm.my/jhadhari