ANALISIS PERUNDANGAN TERHADAP PELAKSANAAN AKAD HIBAH AMANAH DALAM INDUSTRI KEWANGAN ISLAM DI MALAYSIA
Abstract
Instrumen hibah adalah satu konsep filantropi Islam yang merupakan pemberian kepada seseorang tanpa balasan. Daripada hibah berbentuk klasik ini, ianya telah diinovasikan menjadi produk hibah amanah; iaitu instrumen perancangan dan pengurusan harta di dalam industri kewangan Islam masa kini. Perundangan hibah di Malaysia telah menetapkan bidang kuasa bagi mahkamah Syariah mendengar sebarang pertikaian mengenai hibah. Walaupun akad hibah digandingkan bersama syarat secara amanah dalam dokumen deklarasi hibah, namun aspek hibah tersebut terlebih dahulu akan diteliti dan disahkan oleh mahkamah Syariah sebagaimana akad hibah klasik. Disebabkan prinsip duluan kehakiman tidak terpakai di mahkamah Syariah, ia mencetuskan kepelbagaian keputusan yang berbeza, yang dilihat boleh membantutkan perkembangan pelaksanaan hibah amanah di negara ini. Sehubungan dengan itu, objektif kajian ini adalah untuk menjelaskan cabaran perundangan dalam pelaksanaan akad hibah amanah di Malaysia. Ketiadaan undang-undang hibah dalam bentuk statut bertulis mencetuskan polemik kepelbagaian pandangan dan keputusan dalam kalangan hakim Syarie. Justeru, kajian ini memberi impak kepada kelestarian pelaksanaan produk hibah amanah dalam komuniti dan industri kewangan Islam. Hasil kajian yang dijalankan, didapati bahawa suatu perundangan statut hibah yang spesifik, holistik dan komprehensif perlu digubal oleh setiap negeri sebagai satu piawaian perundangan khususnya bagi implimentasi akad hibah amanah.
Full Text:
PDFReferences
Ahmad Basri Ibrahim. (2022). Amalan Hibah Amanah ASNB dalam Muzakarah Hibah Amanah: Analisis Isu Syariah dan Undang-Undang, Universiti Teknologi MARA.
Ahmad Hidayat Buang. (2006). Pembentukan dan pentadbiran harta amanah menurut perspektif undang-undang Islam. pp. 33-50. In, Siti Mashitoh Mahamood (ed.). Harta Amanah Orang Islam di Malaysia. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya.
Ahmad Hidayat Buang. 2009. Pengurusan Harta Keluarga Mengikut Islam dan Realiti Semasa di Malaysia. Jurnal Muamalat, (2), 1-15
Ahmad Khilmy Abdul Rahim, Mohd Shahril Ahmad Razimi & Mohd Murshidi Mohd Nor. (2021). The Innovations of Hibah as an Instrument of Islamic Finance and Islamic Estate Management in Malaysia. Webology, 18, 112–126. https://doi.org/10.14704/WEB/V18SI03/WEB18023.
Ahmad Khilmy Abdul Rahim, Mohd Shahril Ahmad Razimi & Mohd Murshidi Mohd Nor. (2018). Inovasi Instrumen Hibah Dalam Produk-Produk Kewangan Islam Di Malaysia. Muktamar Waqf Iqlimi IV, 1–15. https://www.researchgate.net/publication/322481973_Inovasi_Hibah_dalam_Produk-produk_Kewangan_Islam_di_Malaysia.
Ahmad Termizi Abdullah. (2019). Rancang Harta: Hibah, Wakaf dan Wasiat. Kuala Lumpur: Pustaka Mizi.
Akmal Hidayah Halim & Tajul Aris Ahmad Bustami. (2017). Pelaksanaan Hibah Amanah Sebagai Suatu Intrumen Pengurusan Harta Islam di Malaysia. Jurnal Kanun 29(2): 90-115
Al Dimyati, Abu Bakar ibnu Muhammad Syatta. (2002). I’anah al Talibin. Beirut: Darul Fikr.
Al Hishni, Abu Bakar bin Muhammad. (2001). Kifayah Al-Akhyar Fi Halli Ghayah Al-Ikhtisar. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyyah.
Al Syarbini, Muhammad Al-Khatib. Mughni Muhtaj. Beirut: Dar Al Makrifah.
Al Zuhayli, Wahbah. (1989). Al-Fiqh al-Islami wa Adillatuh. Damsyik: Dar al Fikr.
Amanah Saham Nasional Bumiputera. (2022) Hibah Amanah. https://www.asnb.com.my/hibahamanah.php
Amir Husin Mohd Nor, Wan Abdul Fattah Wan Ismail, Lukman Abdul Mutalib, Ahmad Syukran Baharuddin & Hasnizam Hashim. (2018).
Kaedah-Kaedah Pembuktian Kes Hibah Di Mahkamah Syariah Di Malaysia: Rujukan Kes-Kes Dalam Jurnal Hukum. Malaysian Journal of Shariah And Law, 8(2): 31-40.
Kamus Dewan Edisi Keempat. 2005. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Khujah, Izz al-Din. (1993). Nazariyyat al Aqd fi al Fiqh al Islamiy. Damsyik: Majmu’ah Dallah al-Barakah.
Mohd Zamro Muda & Noor Lizza Mohamed Said. (2015). Signifkan Hibah Sebagai Instrumen Perancangan Harta Orang Islam di Malaysia. Bangi: Penerbit UKM.
Mohd Zamro Muda, Nur Nazirah Rosdi, & Noor Lizza Mohamed Said. (2022). A Literature Review For The Implementation Of Trust Hibah For Real Property In Malaysia: Sorotan Literatur Pelaksanaan Hibah Amanah Hartanah Di Malaysia. Al-Qanatir: International Journal of Islamic Studies, 27(1), 1–12.
Mohd Zamro Muda, Nurnazirah Rosdi & Noor Lizza Mohamed Said. (2022) Hibah Amanah Hartanah dan Kekangan Perundangan dalam Perancangan Harta Orang Islam di Malaysia. UMRAN – International Journal of Islamic and Civilizational Studies 9(3): 31-40.
Mohd Zamro Muda, Nurnazirah Rosdi & Noor Lizza Mohamed Said. (2023). Analisis Perundangan dan Kes Hibah di Malaysia. International Journal of Islamic Thought 23: 79-90.
Mohd Zamro Muda. (2017). Seminar Hibah Bersyarat dan Hibah Harta Bercagar, Anjuran Pusat Kajian Syariah, Fakulti Pengajian Islam, Universiti Kebangsaan Malaysia, Bangi.
Muhamad Mu’izz Abdullah, Abdul Bari Awang, Mohamad Sabri Zakaria & Nasrul Hisyam Nor Muhamad. (2023). Analisis Kefahaman Instrumen Amanah (Trust) Dalam Pentadbiran Harta Pusaka di Negeri Perlis. Akademika 93(1): 117-136.
Nadir ‘Abd al-‘Aziz Shaqi. (2002). ‘Aqd al Hibah fi al Qanun al Lubnani wa al Maqarin. Tarablus: Al Mu’assasah al Hadithah li al-Kitab.
Nasrul Hisyam Nor Muhamad, Ahmad Che Yaacob & Norazila Mat Hussain. (2017). Konsep Hibah Bersyarat dan Aplikasinya dalam Perancangan Harta. Jurnal Umran, 3(1), 32-41.
Ro’fah Setyowati, Mohammad Azam Hussain, Ruzian Markom, & Mohd Izzat Amsyar Mohd Arif. (2023). The Role of Shariah Authority in Enhancing the Islamic Financial System in Malaysia and Indonesia. Akademika 93(1): 251-259.
Rusni Hassan & Nor Azdilah Mohamad Zaizi. (2020). The Concept And Application Of Hibah As A Financial Instrument From The Malaysian Legal Perspective: An Analysis. IIUM Law Journal 28(1): 227-252.
Ruzian Markom & Mohd Izzat Amsyar Mohd Arif. (2022). The Status Quo of Hibah in Property Dispute Settlement in Malaysian Courts. Kanun: Jurnal Undang-undang Malaysia 34(2): 277-300.
Sayyid Sabiq. (1997). Fiqh al Sunnah. Indianapolis: American Trust Publishers.
Suhaimi Ab Rahman, Rasyikah Md Khalid, Adilah Abd Razak & Abu Bakar Jaafar. (2018). Pemerkasaan Mahkamah Syariah dalam Pentadbiran Harta Pusaka Masyarakat Islam menurut Kerangka Federalisme di Malaysia. Akademika 88(3): 113-125.
Kes-kes
Alias Bin Ismail lwn Fatimah Binti Awang dan lain, JH (1410H) Jld VII Bhg. I
Azrahi Hotels Sdn Bhd lwn Jamilah Sheikh Daud [2008] MLRH 667
Dato’ Kadar Shah Tun Sulaiman lwn Datin Fauziah Haron [2008] 7 MLJ 779
Daud bin Idris lwn Saiyah binti Said dan 8 yang lain (No Saman: 05100-044-0178-2010)
Ibrahim Yusoff lwn Eshah Hj Ishak dan 4 Yang Lain (No Saman: 03000-044- 0008/2004),
Kamsiah Binti Yusof lwn Latifah Binti Yusof dan tiga yang lain, JH 27, Bhg. 2, 1430H, 2009
Kiah lwn Som [1953] 19 MLJ 82
Latifah Mat Zin lwn Rosmawati Sharibun & Anor [2007] 5 CLJ 253
Noor Zaleha Binti Mohd Noor Lwn Fatimah Binti Ibrahim dan lain-lain (Saman No: 11100-044-0001-2019
Parmeshiri Devi & Anor lwn Pure Life Society [1971] MLJ 42
Rafizah Binti Ab Karim lwn Kamar Bin Ab Karim dan Empat Defendan Yang Lain (No Saman: 10100-044-0478-2011),
Re Golay’s Will Trusts [1965] 1 WLR 969
Re Scott [1903] 1 Ch 1
TM Feroze Khan & Ors v Meera Hussein TM Mohamed Mydin [2006] 1 CLJ (SYA) 250
Wan Naimah lwn Wan Mohamad Nawawi [1974] 1 MLJ 41
Yong Nyee Fan & Sons Sdn. Bhd lwn. Kim Guan & Co Sdn Bhd. [1979] 1 MLJ 182
Statut
Perlembagaan Persekutuan
Akta Pentadbiran Undang-Undang Islam (Wilayah-Wilayah
Persekutuan) 1993
Akta Perkhidmatan Kewangan Islam 2013
Enakmen Mahkamah Syariah (Kedah Darul Aman) 2008
Enakmen Mahkamah Syariah (Terengganu) 2001
Enakmen Mahkamah Syariah 2004
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Johor) 2003
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Melaka) 2002
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Pulau Pinang) 2004
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Selangor) 2003
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Sembilan) 2003
Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Perak) 2004
Ordinan Mahkamah Syariah, 2001
Piawaian Murabahah Bank Negara Malaysia 2013
Refbacks
- There are currently no refbacks.
ISSN: 0126-5008
eISSN: 0126-8694