Variasi leksikal dialek Melayu di negeri Kedah: Kajian geolinguistik (The variation of Malay lexical dialect In Kedah: A geolinguistics study)

Fazal Mohamed Mohamed Sultan, Amir Imran Jamil

Abstract


Data linguistik sesebuah dialek boleh digabungkan dengan teknologi terkini iaitu teknologi Geographical Information System (GIS) untuk menghasilkan sebuah peta dialek. Hasil gabungan di antara data dialek dengan teknologi ini membolehkan satu gambaran sempadan dialek dilakarkan dengan lebih tepat. Justeru, teknologi Geographical Information System (GIS) ini diguna pakai dalam artikel ini untuk menghasilkan peta variasi dialek Melayu di Kedah. Kajian geolinguistik ini bermula dengan pengumpulan data leksikal yang dibuat menerusi kajian lapangan di 135 buah kampung di 11 mukim di negeri Kedah berdasarkan kaedah soal selidik dan rakaman. Seramai 892 responden yang terdiri daripada generasi tua dan muda disoal selidik. Kajian ini juga mengaplikasikan penggunaan teknologi yang berbantukan GIS iaitu ArcGIS dalam menjana peta penyebaran leksikal bagi dialek Melayu di negeri Kedah. Dapatan kajian menunjukkan bahawa taburan bagi leksikal ‘punggung’ dan ‘kerbau’ sebenarnya mempunyai polanya yang tersendiri. Hal ini dapat dikukuhkan lagi dengan pembuktian GIS iaitu maklumat-maklumat geografi atau bentuk muka bumi seperti sungai, paya, gunung, bukit dan hutan boleh menjadi faktor penentu kepada penyebaran dialek Melayu di Kedah. Keadaan ini menunjukkan bahawa penyebaran leksikal bagi sesuatu dialek akan mudah tersebar sekiranya terdapat ruang (spatial) yang memudahkannya tersebar ke kawasan yang berhampiran. Hasilnya, satu pemetaan isoglos baru berjaya dipetakan bagi memperlihatkan variasi leksikal dialek Melayu di Kedah dengan tepat.

Kata kunci: dialek, geo-linguistik, GIS, isoglos, Kedah, variasi leksikal

The linguistic data of a dialect can be combined with the latest Geographical Information System (GIS) technology to produce a dialect map. The result of a combination between dialect data and technology enables a more accurate map of dialect boundaries. Hence, Geographical Information System (GIS) technology is used in this article to produce a map of Malay dialect variations in Kedah. This geolinguistics study starts off with the gathering of lexical data through field research that has been conducted in 135 villages in Kedah based on questionnaire and recording method. There are 892 respondents that are from the old and young generation. This study applies the use of technology with the assistance of GIS, which is ArcGIS, to generate the map of spreading lexical for Malay dialects in Kedah. The findings show that the

lexical punggung” and “kerbau” have their own patterns. This has been strengthened and proven by GIS that showed this geographical information or the land form such as rivers, swamp, hills and forests can be the factors of spreading of Malay dialects in Kedah. This shows that the dialect can be spread easily if there is space (spatial) to make it easy to be spread to its surroundings. As a result, new isoglos mapping has been produced to show the variety of Malay dialect lexical in Kedah precisely. As a result, a new isoglos mapping was successfully mapped to show the lexical variants of the Malay dialect in Kedah accurately.

Keywords: dialect, geo-linguistics, GIS, isoglos, Kedah, lexical variation


Keywords


Dialek, geo-linguistik, GIS, isogloss, Kedah, variasi leksikal

Full Text:

PDF

References


Abdul Hamid Mahmood. (1993). Guru dan bahasa Melayu. Kuala Lumpur, Dewan Bahasa dan Pustaka.

Ajid Che Kob. (1984). Dialek geografi Pasir Mas. Bangi, Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.

Asmah Haji Omar. (1985). Susur galur bahasa Melayu. Kuala Lumpur, Dewan Bahasa dan Pustaka.

Asmah Haji Omar. (2008). Ensiklopedia bahasa Melayu. Kuala Lumpur, Dewan Bahasa dan Pustaka.

Collins, J. T. (1986). Antologi kajian dialek Melayu. Kuala Lumpur, Dewan Bahasa dan Pustaka.

Collins, J. T. (1987). Dialek Melayu Sarawak. Bangi, Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.

Collins, J. T. (1983). Dialek Ulu Terengganu. Bangi, Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.

Collins, J. T. (1996). Khazanah dialek Melayu. Bangi, Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.

Fazal Mohamed Mohamed Sultan & Noriati Muhamad (2017). Kata soal dalam Dialek Perlis. Jurnal Akademika, 87(1), 177-187.

Ismail Dahaman. (1997). Glosari dialek Kedah. Kuala Lumpur, Dewan Bahasa dan Pustaka.

Ismail Hamid. (1988). Peradaban Melayu dan Islam. Kuala Lumpur, Penerbit Fajar.

Mario, A. P. & Gaynor, F. (1960). A dictionary of linguistics. New Jersey, Adam & co.

Meillet, A. (1967). Comparative method in historical linguistics. Evanston, Adler’s Foreign Books.

Maizatul Hafizah. (2016). Variasi leksikal dialek di Langkawi: analisis geolinguistik. Tesis Sarjana. Bangi: Universiti Kebangsaan Malaysia.

Mohamed Sukeri Khalid, Rohana Yusof, Mohamad Mustafa Ishak, Abdul Rahman Aziz, Mohd. Fo’ad Sakdan & Shafee Saad. (2002). Kedah 100 tahun: 1900-2000 (isu-isu politik & sosioekonomi). Kedah, Penerbit Universiti Utara Malaysia.

Mohd Tarmizi Hasrah, Rahim Aman & Shahidi A.H. (2012). Menelusuri alur lembangan Hulu Pahang: menjejaki sistem vokal dialek Hulu Pahang. Dlm. Rahim Aman (Pnyt.), Bahasa Melayu Bahasa Universal (hlm.79-96). Bangi, Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.

Nor Hashimah Jalaluddin. (2015). Penyebaran dialek Patani di Perak: analisis geolinguistik. Melayu: Jurnal Antarabangsa Dunia Melayu, 8(2), 310-330.

Nor Hashimah Jalaluddin, Zaharani Ahmad, Harishon Radzi, & Norlisafina Sanit. (2016). Variasi kata ganti nama dialek di pesisir Perak: Analisis geographical information system (GIS). GEMA Online Journal of Language Studies, 16(1), 109-123.

Onishi, T. (2010). Analyzing dialectological distributions of Japanese. Dialectologia Journal, 1, 123-135.

Raja Mukhtaruddin Raja Mohd. Dain. (1986). Dialek Perak. Ipoh, Yayasan Perak.

Rohani Mohd Yusof. 1986. Dialek geografi Kuala Kangsar: satu kajian perbandingan fonologi. Disertasi Sarjana. Kuala Lumpur, Universiti Malaya.

Rohani Mohd Yusof. (2003). Kuala Kangsar sebagai zon transisi dialek. Jurnal Bahasa, 3(4), 588-606.

Ruslan Uthai. (2011). Keistimewaan dialek Melayu Patani. Bangi, Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.

Sakinah Nik Muhammad Naziman & Fazal Mohamed Mohamed Sultan. (2016). Bentuk dan kedudukan kata tanya dialek Perak Utara: Satu huraian deskriptif. Jurnal Bahasa, 16(2),253-274.

Teeraroanarat, S & Tigsabadh, K. (2011). A GIS-based approach for dialect boundary studies. Jurnal Dialectologia of Universitat de Barcelona, 6, 55-75.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.